Enstitüler
Yahya Kemal Enstitüsü ve Müzesi
20. yüzyıl Türk Edebiyatının en
büyük şairlerinden ve modern Türk şiirinin kurucu şahsiyetlerinden olan Yahya
Kemal, 74 yıl gibi, nispeten uzun bir ömür sürmesine rağmen dil, edebiyat ve
estetik meselelerindeki titizliği dolayısıyla sağlığında kitap yayımlamamıştı.
Sohbetleri, konferansları, özellikle şiir ve yazıları ile Paris’ten İstanbul’a
dönüş yılı olan 1912’den itibaren Türk edebiyat ve sanat kamuoyunda kısa
zamanda haklı bir şöhret kazanan, mısraları dilden dile gezen Yahya Kemal’in 1
Kasım 1958 sabahı gerçekleşen vefatı üzerine, dostu ve hayranı Nihad Sami
Banarlı, büyük bir vefa ve feragat eseri olarak, vârisleri ile anlaşmış, Şair’in
terekesini zapt u rapt altına almıştı. Banarlı, 1950’de, fethin 500 yıldönümünü
coşkulu ve zengin biçimde kutlamak üzere kurulan İstanbul Fetih Cemiyeti’nin
üyesi bulunan Yahya Kemal için bu cemiyet bünyesinde Yahya Kemal Enstitüsü’nü
kurmuş, uzun yıllar boyunca bu kurumun yöneticiliğini üstlenmiştir. Enstitü,
Yahya Kemal’in çeşitli aralıklarla yaklaşık 19 yıl kaldığı Park Otel’de
muhafaza edilen el yazılarını, eşyalarını, kitaplarını bünyesinde muhafaza
etmiş, zamanla çeşitli destek ve bağışlarla zenginleşmiş, bu sayede Türkiye’de
bir şair için kurulmuş en nitelikli sivil müze olan Yahya Kemal Müzesi vücut
bulmuştur.
Enstitü,
ilk yıllarında, Yahya Kemal’in, başlığını ve muhteviyâtını bizzat belirlediği
üç şiir kitabını (Kendi Gök Kubbemiz,
Eski Şiirin Rüzgârıyle, Rubaîler ve Hayyam Rubaîlerini Türkçe
Söyleyiş), ardından da nesrin çeşitli formlarında kaleme aldığı metinleri
belirli bir mantık ve kompozisyon dâhilinde neşretmiştir. Bugün Türk
okuyucusunun irfanını, tefekkürünü ve estetik algısını beslemeye devam eden 12
ciltlik külliyat, Yahya Kemal’in, Enstitü arşivinde bulunan el yazısı müsveddeleri
ve matbuatta yayımlanmış eserlerinin bir araya getirilmesiyle teşekkül
etmiştir. Aradan geçen seneler boyunca Enstitü, arşivdeki muhtelif evraktan ve
sempozyumlarda sunulan bildirilerden oluşan 5 adet Yahya Kemal Enstitüsü Mecmuası ile yine uzun müddet Enstitü
müdürlüğü yapmış olan Prof. Dr. Kâzım Yetiş’in hazırladığı Yahya Kemal İçin Yazılanlar I-II başlıklı derlemeleri neşretmiş, Şair
hakkında hazırlanmış bazı araştırma eserlerini de okurla buluşturmuştur.
Yahya
Kemal Enstitüsü bugün de konferans, panel, söyleşi gibi faaliyetler yanında kitap
neşirlerine devam etmektedir.
Yahya
Kemal Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mehmet Samsakçı tarafından kaleme alınan,
Yahya Kemal Enstitüsü ve Müzesi'nin kuruluşu ve tarihçesinin ayrıntılarıyla anlatıldığı
makaleye aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz: